Wie heeft er niet mee te maken? Faalangst. Menig leerling kampt hiermee. Hoe pak je dit aan als leerkracht? Het kind bemoedigen? Zeggen: ‘‘je mag tevreden zijn met een 6,5’? En wat als ouders er vanuit gaan dat het kind minstens een 8 haalt voor de toets? Faalangst is ingewikkelder dan je op het eerste gezicht zou denken.

Loyaliteit en faalangst

Faalangst is ingewikkelder, want het heeft alles te maken met de band tussen ouders en kinderen. Ieder kind met faalangst worstelt met loyaliteit. Het kind zal altijd meer trouw zijn aan zijn ouders dan aan school. Dus die goed bedoelde opmerking dat het kind tevreden mag zijn met een 6,5 kan het kind in een loyaliteitsconflict brengen als het weet dat ouders minstens een 8 verwachten. Het wordt gevoelsmatig nog complexer als je bedenkt dat opvallend veel faalangstige kinderen uit gezinnen komen waarvan de ouders alles over hebben voor hun kinderen. Elk succes wordt royaal beloond met complimenten. Voor het kind komt een loyaliteitsprobleem erbij. Ze kunnen immers niet protesteren als hun ouders zo aardig voor hen zijn.

Hoe verder?

Dhr. A. Nieuwenbroek benadert dit thema vanuit het contextuele gedachtengoed. Deze benadering wil zich niet alleen richten op feiten (hoe oud is het kind?), psyche (hoe beleeft een kind zijn faalangst?) en interactie (klapt hij dicht bij faalangst?), maar voegt er een 4^e dimensie aan toe: een gebrekkige zelfvalidatie die de verborgen oorzaak is van faalangst[1]. Wat doe je met deze informatie als je ouders tegenover je hebt zitten, van wie het kind faalangstig is, dyslexie heeft en jij gevraagd bent om als Ambulant begeleider hier wat aan te doen?

Succeservaring

Als Ambulant begeleider las ik ter voorbereiding op het intakegesprek over de faalangst en de dyslexie bij een 9 jarige jongen. Ik wist verder niets over de context van hem. Een wankele basis om tijdens een eerste gesprek aan te geven dat ouders van faalangstige kinderen het vaak té goed willen doen. En dat het goed is als ouders meer ontspannen omgaan met de situatie. Informatie die ik had gelezen in het boek van Nieuwenbroek. Ik heb gekozen voor een andere invalshoek. Tijdens het intakegesprek had ik het boekje bij mij en heb ik aangegeven dat ik veel geleerd heb door dit boekje. Ik heb ouders aangeboden dat zij het boekje mochten lenen, wat zij akkoord vonden. Enkele weken later vond er opnieuw een gesprek plaats, waarbij ouders het boekje teruggaven. Moeder gaf aan dat zij het boekje zelf ging aanschaffen en dat het haar inzicht had gegeven. Ze stond meer ontspannen in de situatie. Dit kreeg ik ook te horen van de Intern begeleider, die sinds een aantal weken merkte dat moeder relaxter omging met haar zoon. Mijn doel was bereikt: ouders inzicht gegeven in hun relatie met hun zoon, zonder dat ik daarin de startende relatie aan het wankelen heb gebracht.

Marieke van den Brink MSEN

Ambulant Begeleider gedrag