“Lars (12) wordt vaak kwaad als er grenzen worden gesteld. Hij krijgt dan een woedebui. Ook gebruikt hij heel veel scheldwoorden Hij overziet de gevolgen hiervan niet, hij kan hier moeilijk over praten. In omgang met de leerkracht probeert hij zijn eigen wil duidelijk te maken. Hij pro­beert zich af te zetten. Tegelijk doet hij veel appel op de leerkracht, soms op een eisende manier. Ook kan hij moeilijk rekening houden met anderen.”

Het verhaal van Lars kan zomaar een casus zijn waarbij ik als orthopedagoog ben betrokken.

Voordat ik direct naar de inhoud ga, eerst een vraag: wat vindt u nou echt belangrijk als het gaat om de ontwikkeling van het kind? Of u nu betrokken bent als (pleeg) ouder, leerkracht of intern begeleider? Een antwoord wat ik vaak hoor in gesprekken is:  ‘dat het welbevinden goed is, en hij of zij goed in zijn vel zit’. Als de basale emotionele behoeften door de omgeving van het kind op een goede manier begrepen en beantwoord worden, zal dit zorgen voor een goed welbevinden. De emotionele ontwikkeling legt de basis voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Wanneer de emotionele ontwikkeling goed verloopt dat dit ook bevorderend zijn voor de motivatie tot leren en het sociaal gedrag van het kind.

Aangezien ik als orthopedagoog vaak betrokken ben bij leerlingen waarbij zorgen zijn, is het één van mijn doelen om samen met alle betrokkenen onder andere inzicht te krijgen in het niveau van de emotionele ontwikkeling, om zo de benadering aan te passen aan de behoeften van het kind. Om het kind goed te ondersteunen is het belangrijk om niet alleen te weten hij kàn (cognitief) maar ook wat hij áánkan (emotioneel)! En dat is het niet altijd hetzelfde. Soms ligt het emotionele en het cognitieve niveau uit elkaar, wat de opvoeders om het kind heen behoorlijk op het verkeerde been kan zetten, met het risico van overvraging. Een kalenderleeftijd schept verwachtingen omtrent (sociaal) gedrag. We hebben allemaal begrip voor een woedebui bij een peuter. Kan Lars van 12, met een vertraagde emotionele ontwikkeling, door zijn autisme-spectrumstoornis, ook rekenen op ons begrip?

Barneveld, 8 april 2021

P.E. (Nelleke) Slieker-Bleijenberg MSc

Orthopedagoog

Specialist orthopedagogiek, gedrag, emotionele ontwikkeling, LVB